Cevap-1 Plaforizasyon kimyasalı ile metal parçaların tek banyoda yağını alır ve kaplarsınız. Bu kaplamaya polifosfat denmektedir. Bunu tek bir ürünle ve tek aşamada yaparsınız, üstelik periyodik olarak kimyasalın değiştirilmesine gerek yoktur. Plaforizasyon kimyasalı, banyonun değiştirilmesine ya da yağ ve başka sıvı atıkların imha edilmesine ihtiyaç göstermeden çok uzun süre hizmet görür. Çünkü yağlar plaforizasyon kaplamasına esneklik vermede kullanılırlar. Metal yüzeyindeki yağ miktarı 1.5 gm/m² yi geçmediği sürece banyoyu değiştirmeye gerek yoktur.
Soru-2 Eğer yanlışlıkla, bu limitten fazla miktarda yağ ile kirlenmiş birkaç parçaya, işlem yaparsam ne olacaktır ?
Cevap-2 1.5 gm/m² limiti sadece m² ye düşen ortalama yağ kirliliği miktarı anlamına gelir. Genel olarak, soğuk haddelenmiş çelik malzemelerde, yağ miktarı 0.2 – 0.3 gm/m² dir.Buradan görüleceği üzere, proses ortalama olarak normalden dört kat daha fazla yağ ile kirlenmiş ürünleri işlemeye uygundur, hatta daha da fazlasını. Mademki, Plaforizasyon kimyasalının metal yüzeyinden bünyesine alabileceği yağın maksimum sınırı 1.5 gm/m² dir; bu sınırdan daha yüksek miktarda yağ ile kirlenmiş olan parçalar aşağıdaki yöntemle işlenebilir: Şayet, kısa bir süre için, işlem yapılacak metal yüzeyin % 20 sinin kirliliği yaklaşık 3 gm/m² (izin verilen normal maksimum seviyenin iki katı) olacak, geri kalan kısımdaki yağ kirliliği de normal seviyede olacaksa, ortalama yağ kirliliği hala polimerin bünyesine alabileceği maksimum yağ miktarı sınırı içindedir. Böylece herhangi bir sorunla karşılaşılmayacaktır.
Bir başka deyişle, eğer yağ miktarı çok yüksek olan parçaların m2 si, yağ kirliliği seviyesi normal olan çok daha fazla sayıda parçanın m2 si ile dengelenebilirse banyo içindeki yağ seviyesi izin verilen sınırlar içinde kalacaktır.
Soru-3 Özel polimerlerinizin yağlı kirleticileri absorbe etme yeteneğinin olduğunu söylemiştiniz. Bu doğru mudur ?
Cevap-3 Evet. Kimyasal formülasyonlarımız, yağlar ile birleşip onları bünyesine alan özel polimerlere dayanmaktadır. Daha iyi açıklamak gerekirse, kimyasalın formülasyonundaki özel polimer molekülleri parçaların yüzeyinden kimyasal tankına geçmiş olan yağ moleküllerini bünyesine alır ve işlenenen parçaların yüzeyinde 2 mikron kalınlıkta esnek bir plastik kaplama oluşturur. Yani yağlı kirleticiler atık madde olacağına, parçayı pasa karşı koruyan özel bir kaplamaya dönüştürülmüş olur. Böylece yağlar atık oluşturacak biçimde tankın içinde kalmaz.
Soru-4 Eğer doğru anladıysam, yağlar metalin yüzeyinde kalmaktadır. Eğer öyle ise, boya, nasıl olup ta metal yüzeyine tutunacaktır ?
Cevap-4 Metal yüzeyindeki yağlar “serbest yağlar” değildir; kimyasal olarak yakalanmışlardır ve o nedenle tutunma ile ilgili bir engel oluşturmayacaklardır. Kürlenme sırasında bile yüzeye çıkamazlar. Plaforize edilmiş bir metal yüzey, kesinlikle yüzey kaplamalarını kabul edebilme yeteneğine sahiptir. Üstelik, bu yağlar, boyanın yüzeye tutunurluğunu arttırmaktadır. Çünkü, yağlar polimerin içinde, ona büyük bir esneklik veren, plastisayzer gibi davranırlar ve boyalı parçanın çatlamalara ve boya kalkmalarına karşı son derece dirençli olmasını sağlarlar.
Soru-5 Plaforizasyon kimyasalının ortalama 1.5gm/m2 altındaki yağ miktarları ile çalıştığını söylemiştiniz. Bu maksimum değer her tür yağ için geçerli midir?
Cevap-5 Plaforizasyon kimyasalı piyasada mevcut olan çoğu madeni yağlarla çalışmaya uygundur. Silikon bazlı yağlar, güçlü alkalin veya güçlü asidik yağlar, su ile emülsiyon yapan yağlar (kuru değillerse) ve özellikle bazı stearat ve yüksek erime noktası olan mumlarda (vaks) kullanılmamasını tavsiye ediyoruz.
Soru-6 Su ile emülsiyon yapan yağlar proseste ciddi kısıtlamalar yaratıyor gibi görünüyor
Cevap-6 Hayır! Su ile emülsiyon yapan yağlar’la kirlenmiş metal parçaları temizleyen bir çok endüstriyel Plaforizasyon prosesi mevcuttur. Bildiğiniz gibi, Plaforizasyon kimyasalları su ile uyuşmamaktadır. Dolayısı ile bu kullanıcılar, Plaforizasyon kimyasalı ile yüzey ön işlemden önce sadece suyu buharlaştırıp, parçaları kurutmalıdır.
Soru-7 Plaforizasyon kimyasalının metal yüzeylerdeki yağı arındırdığını söylemiş ve yağın nereye gittiğini anlatmıştınız. Fakat, katı kirleticiler ne olacak?
Cevap-7 Plaforizasyon kimyasalı püskürtme olarak kullanıldığında yüzeydeki katı kirleticiler indirecektir. Daldırma tanklarında ise karıştırıcılar kullanılarak, türbülans oluşturulur ve katı pislikler yüzeyden kaldırılır. KRAFOS sisteminin tesis kısmında bulunan ve Kromlek Limited tarafından tasarlanıp, imal ettirilen özgün filtrasyon sistemi metal yüzeyinden gelen tüm katı partikülleri (metal olan ve olmayan) tutmakta ve Plaforizasyon kimyasalına karışmalarını engellemektedir.
Soru-8 Türbülans yaratmak için ultrasonik transduser kullanılabilir mi?
Cevap-8 Kesinlikle evet.
Soru-9 Banyonun değişmesine ihtiyaç olmadığını söylemiştiniz, ancak prosesin nasıl çalıştığı benim için hala belirgin değil. Örneğin, Plaforizasyon kimyasalı ile yüzey ön işleminden sonra parçaları durulamak zorunda mıyım ?
Cevap-9 Kesinlikle hayır. Plaforizasyon kimyasalı susuz bir prosestir. İşlem görmüş parçalar KRAFOS tesisinde sırasıyla damlama (süzülme) ve hava ile sıyırma bölümlerinden geçmekte ve böylece parçaların üzerinde kalmış olan fazla kimyasalın geri kazanılması sağlanarak, kimyasal tankına geri gönderilmektedir.
Soru-10 İşlem görmüş olan parçaların boya kabinine girmeden önce fırında kurutulmasına gerek var mıdır ?
Cevap-10 Bu, kullanılan Plaforizasyon kimyasalının tipine ve işlem görecek parçanın özelliklerine bağlıdır. Bazı Plaforizasyon kimyasalı formülasyonları oda sıcaklığında kururken, bazılarında kurutma fırını gereklidir.
Soru-11 Fosfatlama reaksiyonu hakkında birşeyler söyler misiniz? Kristallerin boyutları nedir? Fosfatlanmış yüzeylerin bir resmini gösterebilir misiniz?
Cevap-11 Plaforizasyon kimyasallarından bazıları ile metalin yüzeyi ince bir inorganik fosfat tabakasına dönüştürülür ve bu tabakanın polimer fosfat ile yalıtımı sağlanır. Plaforizasyon kimyasallarından bazıları ise doğrudan temiz metal yüzeyine yapışacak şekilde tasarlanmışlardır. Polimer fosfat yalıtım tabakasından dolayı, fosfat tabakasının anlamlı bir resmini görmeniz imkansızdır. Plaforizasyon farklı bir teknolojidir ve geleneksel teknoloji için adapte edilen fiziksel ve kimyasal parametreleri kullanan klasik su bazlı fosfatlama sistemleri ile kıyaslanamaz.
Soru-12 Çelik levhalarla galvaniz kaplı çeliğin aynı solüsyon içinde işlem görmesi mümkün müdür ?
Cevap-12 Evet. Çelik, pik döküm, galvaniz (çinko) kaplama çelik ve hatta alüminyum gibi malzemeleri tek bir solüsyonda işleme tabi tutabilirsiniz. Bu işlemler için değişik banyolar kullanmanıza ihtiyaç yoktur.
Soru-13 Bu çok ilginç. Alüminyum yüzeylerde neler olmaktadır?
Cevap-13 Krom fosfat kullanılmadığı takdirde alüminyum, metal dönüşümü şeklinde oluşan bir kaplamayı kabul etmez. Ancak, Plaforizasyon kimyasallarından bazıları ile alüminyum malzemenin yüzeyi boyanın fevkalade tutunmasını sağlayan bir pürüzlenmeye maruz kalır ve alüminyumun yüzeyi, yüksek esneklikte organopolimerik bir yalıtım tabakası ile kaplanır, ki bu durum, boyanın hem yapışma kaabiliyetini ve hem de mekanik özelliklerini geliştirir. Plaforizasyon kimyasallarından bazıları ise, diğer metallerde olduğu gibi, yalıtım tabakasını doğrudan alüminyumun yüzeyinde oluşturur ve yüzey aşındırması gerekmez.
Soru-14 Metale yüzey ön hazırlık işlemini uyguladıktan sonra, epoksi- poliyester toz boya ile boyamak niyetindeyim. Herhangi bir sorunla karşılaşır mıyım ?
Cevap-14 Kesinlikle hayır. Yaş boyalar (solvent bazlı ve su bazlı) ve toz boyalar dahil olmak üzere pazarda bulunan boyaların çoğunu kullanabilirsiniz.
Soru-15 Plaforizasyon kimyasalı ile işlem görmüş parçaları boyadan önce beş - on gün bekletmek zorunda kalırsam, ne olacaktır? Paslanma oluşacak mıdır?
Cevap-15 Kesinlikle oluşmaz. Plaforizasyon kimyasalının bir başka önemli üstünlüğü işlem görüp te henüz boyanmamış yüzeylerde korozyona karşı mükemmel bir geçici koruma sağlamasıdır. Eğer parçaları kapalı ortamda ve normal nem seviyelerinde depoluyorsanız, boyadan önce aylarca bekletebilirsiniz.
Soru-16 Paslı yüzeylere Plaforizasyon kimyasalı ile işlem yapabilirmiyim?
Cevap-16 Pas eğer sadece noktasal, leke şeklinde ve hafif ise evet. Aksi halde, Plaforizasyon kimyasalı ile devam etmeden önce pası almak zorundasınız, çünkü Plaforizasyon kimyasalları pas sökücü değildir.
Soru-17 Bazı parçalara e-kaplama uygulaması yapmak durumundayım. Yapabilir miyim ?
Cevap-17 Bu soruya maalesef kesin bir cevap veremiyoruz. Plaforizasyon prosesinin metal yüzeyinde oluşturduğu polimerik yalıtım tabakası incedir, yaklaşık 1 mikron kalınlığındadır. E-kaplama için polimerik yalıtım tabakasının yüzeye eşit miktarlarda yayılması sağlanmalıdır. Bu durumda metal yüzeyinin elektrik geçirgenliği her noktada aynı olacaktır ve e-kaplama işlemi yapılacaktır. Bu nedenle her zaman olduğu gibi prosesin sonuçları test edilmelidir.
Soru-18 Banyo performasına ve stabilitesine geri dönelim. Asla sıvı atık olmayacağını söylemiştiniz. Fakat kimyasal reaksiyon tarafından oluşturulan yan ürünler ne olacak? Banyoda oluşan çamurun hangi sıklıkla temizlemesi gereklidir?
Cevap-18 Cevabımız ASLA olacaktır. Plaforizasyon proses geleneksel fosfatlama prosesi değildir, yani prosesin kimyası oldukça farklıdır. Plaforizasyon reaksiyonu hiçbir yan ürün oluşturmamaktadır, dolayısıyla da banyoda çamur birikintisi olmayacaktır.
Soru-19 Bu, kulağa ilginç bir ürün gibi gelmeye başlıyor. Söylediğinize göre, banyoyu değiştirmeye ASLA ihtiyaç yok; ASLA sıvı atık yok; çelik, galvaniz çelik ve alüminyuma aynı banyoda işlem yapabiliyorum; oda sıcaklığında çalışıyor, vs. Tüm bunları bir kez daha teyit eder misiniz?
Cevap-19 Evet bunların hepsi DOĞRU dur.
Soru-20 Şimdi de, KRAFOS tesisi ile ilgili teknik bilgilere ihtiyacım var. Benim için bir proje tasarımı yapacak mısınız ?
Cevap-20 Elbette yaparız. KRAFOS tesisinizi imal edecek olan tesis firmasına tesisin çiziminden devreye alınmasına kadar olan tüm süreçlerde destek veriyoruz.
Soru-21 Aklıma gelmişken, analitik kontroller hakkında soru sormayı unuttum. Banyonun günlük analitik kontrollerinin yapılması zorunluluğu var mıdır ?
Cevap-21 KRAFOS çok basit bir teknolojidir, fosfatlama prosesinin içinden kimyasal gizemi uzaklaştırmıştır. Çünkü kimya bilgisine sahip olma gereği yoktur. Günlük veya haftalık kontrollerin gerekmeyişinden dolayı KRAFOS tesisinin bakımı kolaydır ve kullanıcıların sağlaması gereken tek şey sertifikalı laboratuarlarımızda yapılan periyodik analiz kontrolu için tanklarından 250 ml numune almaktır. Genel olarak, gereken tek kontrol, 3 ayda bir tanktaki Plaforizasyon kimyasalının analiz edilmesidir.
Soru-22 Tesis kurulumuna geri dönelim, fabrikada mevcut yerim sınırlı. Böylece, sanırım otomatik, konveyörlü tek bir hat’tan oluşan bir tesis tasarlamak durumundayız. Daldırma mı yoksa püskürtme sistemi mi tavsiye edersiniz ?
Cevap-22 Bu gerçekten mevcut yere bağlıdır. Proses ihtiyacınıza bağlı olarak herhangi birini seçebiliriz. Ancak, ECOJET sistemi ile küçük bir alanda hem konveyörlü, hem de püskürtmeli bir sistem kurulabileceğini de lütfen hatırlayın.
Soru-23 “Püskürtme” den tam olarak neyi kastediyorsunuz ?
Cevap-23 Püskürtme prosesinden kastımız, sıvının parçalar üzerine çok düşük bir basınçla püskürtülmesidir (maksimum 0.2 – 0.5 bar )
Soru-24 Plaforizasyon gerçekten de oda sıcaklığında çalışan bir proses midir?
Cevap-24 Evet öyledir. Plaforizasyon kimyasalları ısıtılmadan kullanılır.
Soru-25 KRAFOS sisteminde işlem süresi nekadardır ?
Cevap-25 Metal yüzeyleri Plaforizasyon kimyasalları ile 90 saniye temas etmek zorundadır. Daha sonra süzülme (damlama), hava ile sıyırma ve yüzeyde son kalan sıvıyı da uzaklaştırma işlemleri yapılır. Önceden bahsettiğimiz üzere, süzülme (damlama) ve hava ile sıyırma son derece önemlidir, çünkü bu iki işlemde hatırı sayılır miktarda kimyasal yeniden kullanılmak üzere besleme tankına geri döndürülebilir ve tekrar kullanılır. Damlama süresi ve sıyırma süreleri konveyör hızına ve işlenecek parçaların şekline bağlıdır. Ayrıca, parçaların asılma açılarının en fazla damlamayı sağlayacak şekilde düzenlenmesi de son derece önemlidir. Soru-26 Plaforizasyon kimyasallarının su barındırmayan bir malzeme olduğunu söylemiştiniz ve parça yüzeyinde kalan kimyasalın yüzeyden uzaklaştırılmasından bahsetmiştiniz. Bu, Plaforizasyon kimyasallarının tehlikeli solvent esaslı olduğu anlamına mı geliyor ?
Cevap-26 Hayır. Plaforization kimyasalları HAP (Havada Ağır kirlilik yaratan maddeler) içermez. Üstelik, kimyasalın formülasyonları kesinlikle halojen bileşikleri, ozon tabakasını delen kimyasallar, karsinojenik maddeler ve krom içermez. Ve buhar basıncının çok düşük olması nedeniyle VOC emisyonu son derece düşüktür, o da havada hızlı bir şekilde biyolojik olarak çözünür ve CO2 ile suya dönüşür. Plaforizasyon kimyasalları VOC-free olarak sınıflandırılmıştır.
Soru-27 Bu çok iyi. KRAFOS sistemini kullandığımızda daima Çevre/Orman/Su ile ilgili kanunlara ve yönetmelikle uymuş oluyoruz, öyle mi?
Cevap-27 Elbette. KRAFOS sisteminde su kullanılmamaktadır, sıvı-katı atık oluşmamaktadır, VOC emisyonu yoktur. “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın İl müdürlüklerine” ÇED için başvurulduğunda, “KRAFOS sistemi için ÇED Raporu gerekli değildir” şeklinde bir yazı verilmektedir. Konuyu Çevre Bölümü yetkiliniz ile gözden geçirmenizi öneriyoruz. Türkiyedeki mevcut KRAFOS sistemleri için alınmış olan “ÇED RAPORU GEREKLİ DEĞİLDİR” belgesinin bir kopyasını da size sunabiliriz.
Soru-28 Eğer imalatımızı artırmak zorunda kalır ve bunun neticesi olarak VOC yönetmelik limitleri içinde kalamazsak ne olur ?
Cevap-28 Hayır. Bakım on derece basittir. Çünkü sistemde su kullanılmamaktadır, çamur, kireç ve mineral tuzları yoktur, sıvı atık yoktur. Sistemde sadece 1 adet nozul istasyonu, 1 adet 2kwh pompa, 1 adet metal filtresi ve 1 adet metalsiz partikül filtresi vardır. KRAFOS sisteminde kirlilik olmadığı için sprey nozullarının, boruların, kimyasal tankının, pompanın ve filtrelerin temizlenmesi çok basittir. Çünkü buralarda kirlilik olmaz. KRAFOS sisteminde bakıma harcanan süre su bazlı sistemlerde bakıma harcanan sürenin yanında gözardı edilebilir.
Soru-29 KRAFOS tesisinde kullanılan konstrüksiyon malzemelerinin durumu nedir ?
Cevap-29 Kimyasal ile temasta olan kısımlar paslanmaz çelik SS AISI 304-316 veya yüksek yoğunluklu polipropilenden yapılmalıdır.
Soru-30 Bu, kimyasalların korozif olduğu anlamına mı geliyor ?
Cevap-30 Hayır, kimyasallar korozif değildir. Eğer tesisin kimyasal ile temasta olan kısımları normal çelikten imal edilirse, Kimyasal bu yüzeylerde de sürekli olarak kaplama yapacak ve kimyasal sarfiyatı artabilecektir.
Soru-31 Bir litre Plaforizasyon kimyasalı ile kaç metrekare yüzey işlenebilir?
Cevap-31 İşlem yapılan parçanın geometrisine ve parçanın asılma şekline bağlı olmak üzere, 1 lt kimyasal teorik olarak 20 – 35m² yüzeye işlem yapabilir. Size Türkiye’de kurulu bulunan KRAFOS tesislerinde elde ettiğimiz uygulama verilerini de vermek isteriz. 1 lt kimyasal ile en az 20m2, en fazla da 26m2 yüzey işlenmektedir.
Soru-32 Plaforizasyon kimyasalının benim uygulamama uygun olduğunu ya da uygun olmadığını nasıl anlayabilirim?
Cevap-32 Bize örnek parça gönderdiğiniz takdirde onları işleme tabii tutuyoruz ve yüzey ön işlemi yapılmış malzemeyi size geri gönderiyoruz.
Soru-33 KRAFOS sistemini Klasik Fosfatlama tesisleri ile maliyet açısından karşılaştırır mısınız?
Cevap-33 KRAFOS sistemindeki maliyetleri 2 ana başlık altında verebiliriz:
- a) Tesis yatırım maliyeti
- b) İşletme maliyeti
Soru-34 KRAFOS sistemi hangi sektörlerde daha yaygın kullanılmaktadır ?
Cevap-34 KRAFOS sistemi başta askeriye olmak üzere, aydınlatma armatürleri, raf, metal eşya, tarım makinaları ve ekipmanları, ısıtma ve havalandırma ekipmanları, imalat makinaları, elektromekanik endüstrisi, otomotiv endüstrisi, yedek parça fabrikaları, vb bir çok sektörde yaygın olarak kullanılmaktadır
Burada sunulan bilgiler, garanti edilmeden, teknik personel tarafından onların en iyi bilgileri düzeyinde hazırlanmıştır.